Πανηγύρια
Πανηγύρια και υπαίθρια γλέντια διοργανώνονται στα περισσότερα χωριά της Κρήτης, συνήθως προς τιμή κάποιου Αγίου ή με αφορμή κάποια μεγάλη θρησκευτική γιορτή.
Από τα μεγαλύτερα πανηγύρια του νησιού, όπου συρρέει πλήθος κόσμου από όλη την Κρήτη είναι αυτό που γίνεται στη Βόνη του δήμου Μινώα Πεδιάδος, την παραμονή και ανήμερα της εορτής της Αγίας Μαρίνας (16 και 17 Ιουλίου), η οποία φέρεται να γιατρεύει άρρωστα παιδιά.
Χαρακτηριστικά είναι τα κρητικά πανηγύρια τον Δεκαπενταύγουστο, κατά την εορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Μετά το προσκύνημα στο ναό ακολουθεί συνήθως γλέντι στην πλατεία του χωριού με ζωντανή κρητική μουσική, παραδοσιακά εδέσματα και πολύ χορό.
Πανηγύρια στα Χανιά
ΜΑΡΤΙΟΣ
25 Μαρτίου Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (Παλαιόχωρα).
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
23 Απριλίου ή μετά την Ημέρα του Πάσχα Αγίου Γεωργίου (Ασή Γωνιά): Είναι μια μεγάλη γιορτή. Όλοι οι βοσκοί της περιοχής κατεβάζουν τα ζώα τους με τους συγχωριανούς για να ευλογηθούν, στη συνέχεια τα αρμέγουν και διανέμουν το γάλα στους προσκυνητές.
ΜΑΙΟΣ
6 Μαΐου Αγίου Δικαίου (Έλος): Έκτακτη θέα σε ένα μοναδικό πανηγύρι.
8 Μαΐου Αγίου Ιωάννη (Άγιος Ιωάννης Σφακίων): Παραδοσιακό πανηγύρι των Σφακίων.
Τελευταία Κυριακή του Μαΐου Θυμιανής Παναγίας (Σφακιά).
ΙΟΥΝΙΟΣ
24 Ιουνίου Αγίου Ιωάννη (Σέμπρωνας, Αποπηγάδι): Ένα από τα πανηγύρια που λαμβάνουν χώρα σε ένα πολύ ψηλό σημείο, με εξαιρετική θέα.
ΙΟΥΛΙΟΣ
1-2 Ιουλίου Αγίου Αντωνίου (Σούγια, Χαρέι): Μοναδικό παραδοσιακό πανηγύρι στο παραλιακό εκκλησάκι που βρίσκεται στο Χαρέι. Η διαδρομή πραγματοποιείται με τα πόδια, μέσα από το μονοπάτι Ε4 που οδηγεί από τη Σούγια προς την Αγία Ρουμέλη και διαρκεί δύο ώρες, με μοναδικό φόντο το Λιβυκό πέλαγος και τις πευκόφυτες πλαγιές. Υπάρχει η δυνατότητα να πάτε εκεί και με καραβάκι από τη Σούγια. Υπαίθρια διανυκτέρευση.
15 Ιουλίου Αγίου Κηρύκου (Λισσός): Οι προσκυνητές ξεκινούν για την αρχαία Λισσό με τα πόδια ή με πλοιάρια από τη Σούγια από νωρίς το απόγευμα της προηγούμενης ημέρας. Ένα πραγματικό πανηγύρι στο Σέλινο, σε έναν μυθικό τόπο.
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
6 Αυγούστου Μεταμόρφωση του Σωτήρος (Ξηροστέρνι, Τζιτζιφέ, Κάρες της Κισσάμου, Σάσσαλο).
15 Αυγούστου Κοίμηση της Θεοτόκου (Θέρισσο): Στο πανέμορφο χωριό όπου ο Ελευθέριος Βενιζέλος κήρυξε την επανάσταση του 1905.
15 Αυγούστου Κοίμηση της Θεοτόκου (Χρυσοσκαλίτισσα): Στο πανέμορφο μοναστήρι, το οποίο είναι ένα πραγματικό «μπαλκόνι» στο Λιβυκό πέλαγος πραγματοποιείται το διάσημο πανηγύρι.
15 Αυγούστου Κοίμηση της Θεοτόκου (Βουλγάρω Παναγία της Συνόδου Κορυφής, Κολυμπάρι Γωνιά, Πεμόνια, Φρες, Εξώπολις, Λιτσάρδα, Αλίκαμπος, Κεφάλα, Καλλικράτη, Κουστογέρακο).
29 Αυγούστου Ιωάννη του Προδρόμου (Ροδωπού Γκιόνας, Δουλιανά, Στύλος, Κουρνάς).
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
8 Σεπτεμβρίου Το Γενέθλιον της Θεοτόκου (Γαβαλοχώρι, Τζιτζιφέ, Σάσσαλο).
14 Σεπτεμβρίου Τιμίου Σταυρού (Νίππος, Ροδοβάνι).
15 Σεπτεμβρίου Αγίου Νικήτα (Φραγκοκάστελλο): Μεγάλο πανηγύρι κατά τη διάρκεια του οποίου λαμβάνουν χώρα αγώνες ιππασίας.
15 Σεπτεμβρίου Αγίου Νικήτα (Καμπιά).
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ
7 Οκτωβρίου Αγίων Πατέρων (Αζωγυρέ): Στο όμορφο χωριό με το επισκέψιμο εντυπωσιακό σπήλαιο των Αγίων Πατέρων.
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
8 Νοεμβρίου Μιχαήλ Αρχαγγέλου (Φλώρια): Μικρό παραδοσιακό πανηγύρι.
8 Νοεμβρίου Μιχαήλ Αρχαγγέλου (Αράδαινα): Ακριβώς πάνω από το εντυπωσιακό φαράγγι της Αράδαινας, στο έρημο, αλλά όμορφο χωριό.
25 Νοεμβρίου Αγίας Αικατερίνης (Κουστογέρακο): Ψηλά πάνω στο Κουστογέρακο με μαγευτική θέα προς το πανηγύρι, το οποίο τιμά και την ανάμνηση της διάσωσης των ανταρτών που κρύβονταν από τους Γερμανούς σε μια σπηλιά εκεί.
ΚΙΝΗΤΕΣ ΕΟΡΤΕΣ
40 ημέρες μετά το Πάσχα των Ορθοδόξων Της Αναλήψεως του Χριστού (Κάνδανος).
50 ημέρες μετά το Πάσχα των Ορθοδόξων Αγίου Πνεύματος (Στροβλές).
Πανηγύρια στο Ρέθυμνο
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
2 Φεβρουαρίου Της Υπαπαντής (Μαριού).
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
23 Απριλίου ή μετά την Ημέρα του Πάσχα Αγίου Γεωργίου (Ζωνιανά, Πλακιάς).
ΜΑΪΟΣ
21 Μαΐου Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (Αξός).
ΙΟΥΛΙΟΣ
20 Ιουλίου Προφήτη Ηλία (Αρχαία Ελεύθερνα).
27 Ιουλίου Αγίου Παντελεήμονα (Άδελε, Χρωμοναστήρι).
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
15 Αυγούστου Κοίμηση της Θεοτόκου (Αγία Γαλήνη, Κοξαρέ, Σελιά, Αξός).
15 Αυγούστου Παναγίας Χαρακιανής (Μπαλί).
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
14 Σεπτεμβρίου Του Τιμίου Σταυρού (Αξός).
8 Σεπτεμβρίου Το Γενέθλιον της Θεοτόκου (Μυριοκέφαλα, Λευκόγεια).
ΚΙΝΗΤΕΣ ΕΟΡΤΕΣ
40 ημέρες μετά το Πάσχα των Ορθοδόξων Της Αναλήψεως του Χριστού (Ανώγεια, Πάνορμο).
Πανηγύρια στο Ηράκλειο
ΜΑΡΤΙΟΣ
25 Μαρτίου Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (Δήμος Ηρακλείου).
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
23 Απριλίου ή μετά την Ημέρα του Πάσχα Αγίου Γεωργίου (Δήμος Γόρτυνας).
ΜΑΪΟΣ
5 Μαΐου Αγίας Ειρήνης (Δήμος Μαλεβιζίου).
21 Μαΐου Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (Δήμος Μινώα Πεδιάδας).
ΙΟΥΝΙΟΣ
24 Ιουνίου Αϊ-Γιάννη του Κλήδονα (Δήμος Γόρτυνας, Αρχανών – Αστερουσίων).
29 Ιουνίου Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (Δήμος Φαιστού).
ΙΟΥΛΙΟΣ
17 Ιουλίου Αγίας Μαρίνας (Δήμος Μαλεβιζίου, Μινώα Πεδιάδας).
27 Ιουλίου Αγίου Παντελεήμονα (Δήμος Αρχανών- Αστερουσιων, Μαλεβιζίου, Βιάννου , Φαιστού).
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
6 Αυγούστου Μεταμόρφωση του Σωτήρος (Δήμος Μινώα Πεδιάδας).
8 Αυγούστου Αγίου Μύρωνα (Δήμος Γόρτυνας).
15 Αυγούστου Κοίμηση της Θεοτόκου (Δήμος Ηρακλείου, Μαλεβιζίου, Φαιστού, Χερσονήσου).
25 Αυγούστου Αγίου Τίτου (Δήμος Ηρακλείου).
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
8 Σεπτεμβρίου Το Γενέθλιον της Θεοτόκου (Μοναστήρι της Κεράς, Δήμος Χερσονήσου).
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ
26 Οκτωβρίου Αγίου Δημητρίου (Δήμος Χερσονήσου).
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
3 Νοεμβρίου Ανακομιδή των Ιερών Λειψάνων του Αγίου και Ενδόξου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του Τροπαιοφόρου (Μοναστήρι Επανωσήφη).
8 Νοεμβρίου Αγίου Μηνά (Δήμος Ηρακλείου).
30 Νοεμβρίου Αγίου Ανδρέα (Δήμος Μινώα Πεδιάδας).
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
4 Δεκεμβρίου Αγίας Βαρβάρας (Δήμος Γόρτυνας).
23 Δεκεμβρίου Αγίων Δέκα (Δήμος Γόρτυνας).
Πανηγύρια στο Λασίθι
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
30 Ιανουαρίου Τριών Ιεραρχών (Ψυχρό).
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
4 Φεβρουαρίου Αγίου Ισιδώρου (Κάβο Σίδερο).
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
23 Απριλίου ή μετά την Ημέρα του Πάσχα Αγ. Γεωργίου (στον ερειπωμένο οικισμό Σκαλιά, κοντά στο χωριό Σίτανος).
ΜΑΪΟΣ
8 Μαΐου Ιωάννου του Θεολόγου (Μαρμακέτο).
ΙΟΥΝΙΟΣ
4 Ιουνίου Αγ. Τριάδας (Παλαίκαστρο, Αγ. Τριάδα, Αρμένους).
ΙΟΥΛΙΟΣ
1 Ιουλίου Άγιων Αναργύρων (Πανλασιθιώτικη εορτή).
17 Ιουλίου Αγίας Μαρίνας (Έξω Μουλιανά, Μυρσίνη, Πραισσό).
20 Ιουλίου Προφήτη Ηλία (Μέσα Μουλιανά).
26 Ιουλίου Αγ. Παρασκευής (Ζήρο, Τουρτούλους, Αγία Τριάδα).
27 Ιουλίου Αγίου Παντελεήμονα (Ρούσα Εκκλησιά, Χαμέζι, Σχινοκάψαλα).
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
6 Αυγούστου Μεταμόρφωση του Σωτήρος (Έξω Μουλιανά, Άγ. Στέφανο, Ζάκρο).
14 Αυγούστου Παραμονή Παναγίας (Μαρωνιά).
15 Αυγούστου Κοίμηση της Θεοτόκου (Παλαίκαστρο, Λάστρο, Πισκοκέφαλο, Τουρλωτή, Σίτανο).
15 Αυγούστου ακόμη γιορτάζουν η Μεγάλη Παναγία Νεάπολης και η Μονή Παναγίας Φανερωμένης Ιεράπετρας.
29 Αυγούστου Αγ. Ιωάννη (Ζήρο, Δάφνη και Μονή Τιμίου Προδρόμου Καψά).
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
8 Σεπτεμβρίου Το Γενέθλιον της Θεοτόκου (Λιθίνες).
14 Σεπτεμβρίου Τιμίου Σταυρού (Σφάκα).
17 Σεπτεμβρίου Αγ. Σοφίας (Αρμένους).
18 Σεπτεμβρίου Αγίας Αριάδνης, μοναδικής στην Κρήτη αφιερωμένη στην Αγία (Τζερμιάδων).
26 Σεπτεμβρίου εορτάζει η Μονή Τοπλού Σητείας.
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
25 Νοεμβρίου Αγίας Αικατερίνης (Σητεία).
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
9 Δεκεμβρίου Αγ. Άννας (Πισκοκέφαλο).