Παλαιοχριστιανική βασιλική Αγίου Τίτου στην Γόρτυνα

Πού βρίσκεται:

Κοντά στην είσοδο του χωριού Μητρόπολη, 48 χλμ. νότια του Ηρακλείου.

Η ίδρυση:

Ο ναός χρονολογείται τον 6ο αιώνα και αποτελούσε τον μητροπολιτικό ναό της αρχιεπισκοπής Κρήτης. Πρόκειται για πεντάκλιτη βασιλική με νάρθηκα και αίθριο, τη μεγαλύτερη στο νησί. Οικοδομήθηκε στην αρχαία πόλη της Γόρτυνας, που άκμασε επί ρωμαιοκρατίας και κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο, και υπήρξε ένας από τους πρώτους χριστιανικούς ναούς της Κρήτης. Σήμερα, δυστυχώς κόβεται από το δημόσιο δρόμο που περνάει μέσα από αυτόν.

Μη χάσετε:

Τα κλίτη χωρίζονται με κιονοστοιχίες 13 κιόνων. Το δάπεδο του ιερού ήταν στρωμένο με μαρμαροθετήματα και του κεντρικού κλίτους με ψηφιδωτό. Στο κεντρικό κλίτος υπήρχε μεγάλος άμβωνας όπου ανέβαινε κανείς με κλίμακα.

Βόρεια της βασιλικής βρίσκεται το βαπτιστήριο της βασιλικής, που αποτελεί το μοναδικό σωζόμενο βαπτιστήριο στην Κρήτη. Είναι χτισμένο σε κυκλικό σχήμα ροτόντας, ενώ εσωτερικά φέρει οκτώ ημικυκλικές κόγχες. Η κολυμβήθρα βρίσκεται στο κέντρο του χώρου και έχει σταυροειδή κάτοψη με τετράλοβο λουτήρα εξωτερικά διακοσμημένο με μαρμαροθετήματα και τοιχογραφίες. Ιδιαίτερα είναι τα εξαιρετικής τέχνης κιονόκρανα που σώζονται.

Ξέρατε ότι:

Η βασιλική καταστράφηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου από το σεισμό του 620 μ.Χ. και κατασκευάστηκε εκ νέου με μαρμάρινες πλάκες που κάλυψαν το κεντρικό ψηφιδωτό δάπεδο. Ο χώρος εγκαταλείφθηκε πλήρως μετά το σεισμό του 670 μ.Χ., οπότε επήλθε και το τέλος της πόλης της Γόρτυνας. Τότε μάλλον μεταφέρθηκε η λατρεία του Αγίου Τίτου στον ναό που βρίσκεται μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της Γόρτυνας και χρονολογείται ενδεχομένως τον 10ο αιώνα.