Μονή Αρκαδίου
Στις βορειοδυτικές υπώρειες του Ψηλορείτη, σε υψόμετρο σχεδόν 500 μέτρων. Απέχει περίπου 23 χλμ. από την πόλη του Ρεθύμνου. Για να την προσεγγίσετε, μπορείτε να ακολουθήσετε διάφορες διαδρομές, καθεμία από τις οποίες παρουσιάζει ξεχωριστό φυσιολατρικό και ιστορικό ενδιαφέρον.
Σύμφωνα με την παράδοση, την Ιερά Μονή Αρκαδίου θεμελίωσε ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ηράκλειος, ενώ η ανοικοδόμησή της έγινε τον 5ο αιώνα από τον αυτοκράτορα Αρκάδιο, από τον οποίο πήρε και τον όνομά του το μοναστήρι. Η επιστημονική, ωστόσο, άποψη υποστηρίζει ότι τόσο ή ίδρυση όσο και η ονοματοθεσία του Μοναστηριού πρέπει να οφείλονται σε κάποιον μοναχό Αρκάδιο.
Σύμφωνα με τις επιγραφικές μαρτυρίες ο δίκλιτος ναός στο κέντρο της μονής ανεγέρθηκε το 1587 και αφιερώθηκε στον Άγιο Κωνσταντίνο και τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Ο ναός αυτός δεν ήταν ο πρώτος αλλά αποτελεί ανακαίνιση ενός προηγούμενου, που σύμφωνα με επιγραφή κτίστηκε τον 14ο αιώνα. Το καθολικό είναι τοποθετημένο στο κέντρο της τετραγωνικής κάτοψης του συγκροτήματος, περιμετρικά του οποίου αναπτύσσονται τα κελιά και οι βοηθητικοί χώροι του Μοναστηριού.
Το ιστορικό γεγονός που έγινε η αιτία να καθιερωθεί στη συλλογική συνείδηση ως σύμβολο αντίστασης και ελευθερίας η Μονή Αρκαδίου ήταν, αναμφίβολα, η κορυφαία πράξη της Κρητικής Επανάστασης (1866-69) που έλαβε χώρα σε αυτήν. Πολιορκούμενοι από τους Τούρκους, οι χριστιανοί που είχαν καταφύγει στη Μονή προτίμησαν να πεθάνουν παρά να παραδοθούν στους Τούρκους. Το γενναίο χέρι του Κωστή Γιαμπουδάκη, από το χωριό Άδελε, έβαλε φωτιά στην πυριτιδαποθήκη, όπου ήταν συγκεντρωμένοι οι πολιορκημένοι και ανατίναξε ολόκληρο το μοναστήρι.
Η εντυπωσιακή πρόσοψη του ναού είναι διαιρεμένη σε δύο ζώνες. Στην κάτω ζώνη υπάρχουν τέσσερα ζεύγη ημικιόνων γοτθικού χαρακτήρα με ρωμαϊκές επιδράσεις. Πάνω από τα κορινθιακά επίκρανα των ημικιόνων, αναπτύσσεται κορινθιακός θριγκός και ανάμεσά τους, τρία ημικυκλικά τόξα στηριζόμενα σε παραστάδες.
Η ζώνη που αναπτύσσεται πάνω από τον κορινθιακό θριγκό περιλαμβάνει σειρά κυματίων και ελλειψοειδή ανοίγματα. Στο κέντρο του ανώτερου τμήματος της πρόσοψης ορθώνεται το κωδωνοστάσιο, ενώ στα άκρα δύο διακοσμητικοί οβελίσκοι γοτθικής έμπνευσης.
Ο αρμονικός συνδυασμός αρχιτεκτονικών στοιχείων όπως γοτθικά τόξα και οβελίσκοι, αναγεννησιακά ανθέμια, κορινθιακά κυμάτια της όψιμης αναγέννησης και μπαρόκ σπείρες μαρτυρούν τη σχέση του αρχιτέκτονα της Μονής Αρκαδίου με τους αρχιτέκτονες της Αναγέννησης.
Το ιερό λάβαρο της Κρητικής Επανάστασης μαζί με άλλα κειμήλια, όπως εκκλησιαστικά σκεύη, χρυσοκέντητα άμφια και όπλα, φυλάσσονται στο μουσείο του μοναστηριού.
Σύμφωνα με επιγραφή που σώζεται στη βάση του κωδωνοστασίου στην πρόσοψη, ο ναός οικοδομήθηκε το 1587, αποτελεί δηλαδή έργο της εποχής της ενετικής κυριαρχίας στην Κρήτη. Το γεγονός αυτό δικαιολογεί την πληθώρα στοιχείων της αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής τα οποία μπορεί να διαπιστώσει ο επισκέπτης.
Τηλ.: +30 28310 83076, 28310 83126, 28310 83129
website: https://www.arkadimonastery.gr