Κοντά στο χωριό Βόριζα, 54 χλμ. νότια του Ηρακλείου.

Η ακριβής χρονολογία ίδρυσης της Μονής δεν είναι γνωστή, ωστόσο ανάγεται πιθανόν στον 14ο αιώνα, εποχή κατά την οποία χρονολογείται ο αρχικός ναός.

Την περίοδο της ενετοκρατίας, η Μονή Βαρσαμονέρου, της οποίας σώζεται σήμερα μόνο το καθολικό, υπήρξε σημαντικό κέντρο της κρητικής αγιογραφίας, όπως αποκαλύπτει ο υψηλής καλλιτεχνικής αξίας τοιχογραφικός της διάκοσμος. Το Μοναστήρι εγκαταλείφθηκε τον 18ο αιώνα.

Δυο παράλληλα κλίτη συναποτελούν το καθολικό της Μονής Βαρσαμονέρου. Το βόρειο είναι αφιερωμένο στη Θεοτόκο Οδηγήτρια και το νότιο στον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Υπάρχει επίσης ένα εγκάρσιο κλίτος αφιερωμένο στον Άγιο Φανούριο και ένας νάρθηκας στα δυτικά. Τα κλίτη οικοδομήθηκαν σε διαφορετικές περιόδους: παλαιότερο είναι το βόρειο, γιατί η μονή στα αρχαιότερα έγγραφα αναφέρεται ως Chiesa della Madonna di Varsamonero (Ναός Παναγίας Βαρσαμονέρου).

Οι τοιχογραφίες υψηλής ποιότητας που θα θαυμάσετε στο εσωτερικό του ναού φιλοτεχνήθηκαν σταδιακά και εκφράζουν τις επιμέρους καλλιτεχνικές τάσεις διαφορετικών ζωγράφων. Εντάσσονται όμως στην ίδια καλλιτεχνική παράδοση της περιόδου από τα τέλη του 14ου έως τις πρώτες δεκαετίες του 15ου αιώνα, η οποία συμπίπτει με την εποχή κατά την οποία άρχισαν να καταφτάνουν στην Κρήτη λόγιοι και ζωγράφοι από την Κωνσταντινούπολη.

Από τις 120 παραστάσεις των πλαγίων τοίχων, αξίζει να μνημονευθούν οι μοναδικές γνωστές σκηνές από το συναξάρι του Αγίου Φανουρίου, στο αφιερωμένο σε αυτόν κλίτος, που χρονολογούνται το 1431 και είναι έργο του ζωγράφου Κωνσταντίνου Ειρίκου. Στο βόρειο κλίτος της Παναγίας, βρίσκονται οι παραστάσεις των 24 Οίκων του Ακαθίστου Ύμνου. Χαρακτηριστική είναι η σπάνια απεικόνιση του ενταφιασμού της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, στην οποία το λιοντάρι ανοίγει με τα νύχια του τον τάφο της.

Το κλίτος του Αγίου Ιωάννη τοιχογραφήθηκε την περίοδο 1407-1428. Στο τεταρτοσφαίριο της αψίδας του βήματος βρίσκεται ο Πρόδρομος σε προτομή και στις υπόλοιπες επιφάνειες ευαγγελικές σκηνές. Οι 20 παραστάσεις του Συναξαρίου του Προδρόμου στον δυτικό τοίχο χρονολογούνται το 1428.

Η Μονή Βαρσαμονέρου είναι ένα από τα πλέον αξιόλογα θρησκευτικά μνημεία της Κρήτης, τόσο λόγω της ιδιότυπης αρχιτεκτονικής και του ωραίου ανάγλυφου θυρώματος όσο και λόγω του θαυμάσιου τοιχογραφικού της διακόσμου.