Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής – Χρυσοπηγής
Σε μικρή απόσταση από την πόλη των Χανίων.
Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Χρυσοπηγής ιδρύθηκε στα μέσα του 16ου αιώνα, την τελευταία περίοδο της ενετοκρατίας στην Κρήτη. Είναι αφιερωμένη στην Παναγία τη Ζωοδόχο Πηγή, γνωστή ως Χρυσοπηγή. Κτήτορας και ιδρυτής της υπήρξε ο γιατρός και φιλόσοφος Ιωάννης Χαρτοφύλακας, επιφανής Χανιώτης πού έζησε στα μέσα του 16ου αιώνα.
Την περίοδο της ενετοκρατίας, η Μονή Χρυσοπηγής αναδείχτηκε σε σημαντικό πνευματικό κέντρο για τα Χανιά με πολλούς μοναχούς και πλούσια βιβλιοθήκη. Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, η μονή υπέφερε πολλά δεινά από τούς Οθωμανούς, ενώ το 1821, στην έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, καταστράφηκε και ερημώθηκε. Από το έτος 1848 και εξής, το μοναστήρι ανακαινίσθηκε και επανδρώθηκε εκ νέου.
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η μονή χρησιμοποιήθηκε ως διοικητήριο των στρατευμάτων κατοχής. Οι μοναχοί υποχρεώθηκαν να απομακρυνθούν και προκλήθηκαν μεγάλες φθορές και αλλοιώσεις στην αρχιτεκτονική δομή των κτιρίων. Ακολούθησε περίοδος παρακμής και μαρασμού, μέχρι που το 1976 το μοναστήρι μετατράπηκε σε γυναικείο κοινόβιο. Με σεβασμό στη μακραίωνη ιστορία της μονής, αναστηλώθηκε το κτιριακό συγκρότημα, με τρόπο ώστε να αναδειχθεί ως αρχαιολογικό μνημείο πού αποτυπώνει στα αρχιτεκτονικά του χαρακτηριστικά την ιστορική πορεία του χώρου.
Το εκκλησιαστικό και λαογραφικό μουσείο της μονής, όπου συντηρούνται και φυλάσσονται τα κειμήλιά της, που έχουν διασωθεί. Επίσης, εντός του καθολικού, που είναι αφιερωμένο στην Παναγία Ζωοδόχο Πηγή, υπάρχουν τα παρεκκλήσια του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και της Αγίας Αικατερίνης. Στη βόρεια πλευρά του περιβόλου βρίσκεται το παρεκκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους και στην ανατολική των Αγίων Ιωάννη του Καλυβίτη και Αρσενίου του Καππαδόκη.
Οι αδελφές της μονής εργάζονται εξασκώντας τις παραδοσιακές μοναστηριακές τέχνες, όπως είναι η αγιογράφηση φορητών εικόνων και η τοιχογράφηση ναών, η χρυσοκεντητική, η λιθογλυπτική, η έκδοση βιβλίων, η φιλοτέχνηση και εκτύπωση ιερών αντιμηνσίων, η βιβλιοδεσία, η μελισσοκομία, η κηροπλαστική, η παρασκευή λιβανιού και χειροποίητου σαπουνιού, καθώς επίσης η βιολογική καλλιέργεια των μοναστικών κτημάτων, που περιλαμβάνουν ελαιόδεντρα, μανταρινιές, πορτοκαλιές, αβοκάντο, συκιές, λαχανόκηπους κ.ά.
Τηλ.: +30 28210 91125, 28210 29840
e–mail: imx@otenet.gr
website: www.imx.gr